Bazı Önemli Keçi Irkları
Tüm Dünya’da başta et ve sütünden yararlanılan keçiler aynı zamanda tiftik, kaşmir ve deri ürünleri içinde kullanılmaktadır. Dünya’da günümüzde yaklaşık 500 milyon baş keçi olduğu düşünülmektedir. Keçiler çoğunlukla kısmen kurak, dağlık ve subtropik alanlarda yaşarlar. Dünya’daki keçi nüfusunun çok büyük bir kısmı Asya ve Afrika’da bulunmaktadır. Fakat gelişmiş ülkelerdeki keçi varlığının verim özellikleri Asya ve Afrika’daki keçilere göre çok daha yüksektir.
Ülkemizde küçükbaş hayvanlar arasında keçi oranı yaklaşık olarak %20 civarındadır. Bu keçi varlığının çok büyük kısmını ise kıl keçisi oluşturmaktadır. Ülkemizdeki kırmızı et üretiminin ise yaklaşık olarak %4.5’i, süt üretiminin ise yaklaşık olarak %2.5’i keçilerden sağlanmaktadır.
Keçi Irkları
Ülkemizde ve Dünya’da yetiştirilen bazı önemli keçi ırklarından kısaca bahsedeceğiz.
Kıl Keçisi
Türkiye’de en çok bulunan keçi ırkıdır. Genellikle dağlık ve tepelik alanlarda yaygındır ve buralarda yetiştirilir. Türkiye’nin iklim ve coğrafi özelliklerine ayak uydurmuş, dayanıklı bir ırktır. Yetişkin bir kıl keçisi ortalama 40-45 kg canlı ağırlığa sahiptir. Bir laktasyon döneminde (150 gün civarı) 70-80 litre kadar süt verir. Süt yağ oranı %4-5 arasındadır.
Ankara Keçisi
Bu ırk halk arasında daha çok tiftik keçisi olarak bilinmektedir. Genellikle boynuzludur. Küçük, zarif yapılı ve dikdörtgeni andıran vücut yapıları vardır. Değerli bir tekstil ürünü olan tiftik kalitesi ve üretimi bakımından değerli bir ırktır. Yetişkin bir Ankara keçisi yaklaşık olarak 30 kg ağırlığa sahiptir. Bir laktasyon döneminde 40 litre civarında süt verir. Tiftik üretimi açısından değerli bir keçi ırkıdır.
Halep Keçisi
Suriye başta olmak üzere Arap Ülkeleri ve Türkiye’de yetiştirilen bir keçi ırkıdır. Genellikle alçak ve düz arazilerde yetiştirilir. Soğuk ve yüksek yerlere çok dayanıklı değildir. Rengi kahverengi ve sarı tonlarındadır. Vücudu kısa kıllar ile kaplı ve genellikle boynuzsuzdur. Yetişkin canlı ağırlığı 40-50 kg, laktasyon süt verimi ise 500-600 litredir.
Kaşmir Keçisi
Bu ırk, genellikle Orta Asya ülkelerinde yüksek dağlık alanlarda yetiştirilen bir ırktır. Adından anlaşılacağı gibi öncelikli olarak kaşmir üretiminde kullanılır. Yetişkin bir kaşmir keçisi ortalama 35-40 kg canlı ağırlığa sahiptir. Yıllık 200-250 gram kadar kaşmir verir.
Kilis Keçisi
Ülkemizde özellikle Güney Doğu Anadolu bölgesinde bulunur. Halep keçisi ile kıl keçisi arasında yapılan melezleme ile ortaya çıkmış olan bir ırktır. Yerli keçi ırkları arasında süt verimi en yüksek olan ırktır. Bu keçiler siyah ve uzun kıllar ile kaplıdır. Ortalama yetişkin canlı ağırlık 35 kg’dır. Bir laktasyon dönemindeki süt verimi ise 200-300 litre arasındadır. Laktasyon süresi 200-220 gün sürmektedir. Süt yağ oranı ise %4-4.5’dir.
Saanen Keçisi
İsviçre’de üretilmiş olan bir keçi ırkıdır. İsviçre’deki Saanen Vadisi’nde üretilmiş ve adını buradan almıştır. Dayanıklı ve sağlam kondisyonlu bir keçi ırkıdır. Anavatanı ile beraber ABD, Almanya, İngiltere gibi birçok ülkede yetiştirilmektedir. Genellikle beyaz ve krem renginde, boynuzsuzdur. Yetişkin bir teke 70-75 kg, keçi ise 50-55 kg canlı ağırlığa sahiptir. Laktasyon süresi 250-300 gündür ve laktasyon süt verimi 700-1000 litre arasında değişmektedir.
Malta Keçisi
Malta adasında yetiştirilmiş olan sütçü bir keçi ırkıdır. Birçok Akdeniz ülkesinde küçük gruplar halinde yetiştirilir. Türkiye’de Ege bölgesinde sık görülür. Çoğunlukla kahverengi ve alacadır. Yetişkin canlı ağırlığı 45-50 kg, laktasyon süt verimi ise 400-500 litredir.
Toggenburg Keçisi
Bu ırkında anavatanı İsviçre’dir. Süt özelliği bakımından gelişmiş bir keçi ırkıdır. Boynuzsuz ve uyum kabiliyeti gelişmiş bir keçi ırkıdır. Bu ırkta gerdanın her iki yanında yer alan küpe adı verilen birer deri uzantısı vardır. Yetişkinlerde ortalama canlı ağırlık 40-45 kg, laktasyon süt verimi ise 700-800 litre civarındadır.
Boer Keçisi
Et ırkı keçiler arasında yer alır. Güney Afrika kökenli bir keçi ırkıdır. Genel kıl rengi beyaz, baş ve boyun bölgesi ise kızıl renktedir. Yılda 2 veya 2 yılda 3 kez yavru verebilir. Yılın tüm dönemlerinde kızgınlık gösterir. Oğlaklarda günlük canlı ağırlık artışı 250 gram civarındadır. Yem dönüşüm oranı oldukça iyi seviyededir. Yetişkin canlı ağırlıkları ortalama 65-70 kg civarındadır.
Nubi Keçisi
Akdeniz keçi ırkları arasında yer alır. Birçok Kuzey Afrika ülkesinde yetiştirilen bir keçi ırkıdır. Süt ve döl verimleri yüksektir. Yılda 2 kez doğum yapar ve ikiz, üçüz oranları oldukça yüksektir. Yetişkin canlı ağırlıkları ortalama 50-55 kg, laktasyon süt verimleri ise 600-700 litre civarındadır.