Domuz Yetiştiriciliği ve Domuz Irkları

Diğer birçok evcil hayvandan farklı olarak domuzlar çok eski dönemlerden bu yana yalnızca et ve yağ üretimi için kullanılmışlardır. Özellikle Eski Roma’da ziyafet sofralarının ana besin kaynağı domuz olduğundan dolayı, domuz yetiştiriciliği oldukça fazla gelişmiştir. Yine o dönemlerde besili domuzlar etlerinin daha lezzetli olması için bal ve incir ile beslenir, bazılarına şarap verilirdi. Bizim kültürümüzde hiçbir talep şekilde dini değerlerden dolayı talep görmese de geçmişte ve günümüzde her zaman Dünya’daki önemli besin kaynaklarından birisi olmuştur.

İlk olarak domuzların milattan önce 5000-6000 yıllarında evcilleştirildiği ve günümüzdeki evcil domuzların Sus mediteranus (Akdeniz yabani domuzu), Sus scrofa (Avrupa yaban domuzu) Sus vittatus (Asya yabani domuzu) köken aldığı belirtilmektedir. Bu türler arasında Sus scrofa günümüzde halen bazı Avrupa ormanlarında yaşamaktadır.

Ülkelere göre domuz sayılarını kıyasladığımızda Çin ciddi bir fark ile ilk sırada yer almaktadır. Çin’i Avrupa ülkeleri (Başta Almanya, Polonya, Fransa) ve Amerika izlemektedir. Türkiye’de ise domuz sayısı binlerle ifade edilen sayılardadır. Yine Dünya et üretiminde domuz ilk sırada yer almaktadır. Domuzu tavuk ve sığır izlemektedir.

Domuz Irkları

Landrace

İri görünüşe sahip olan bir domuz ırkıdır. Bu ırk birçok ırkın geliştirilmesinde etkin olarak rol oynamıştır ve bu nedenle temel ırklardan birisi olarak bilinmektedir. Beyaz renkli ve ince tüylü bir deri yapısına sahiptir. Uzun bir buruna ve yine uzun ama düşük kulaklara sahiptir. Vücudu uzundur, geniş ve düzgün bir karına sahiptir. Sistematik olarak geliştirilen bu ırk domuz yetiştiricileri arasında aranan bir ırktır.

Yorkshire

Bu ırk İngiltere’den köken alan ırklardan birisidir. Çok uzun yıllardan beri Dünya’nın her yerinde yetiştirilmektedir. Bu ırkta deri yine beyaz renklidir ama nadirde olsa benekli olanlar görülebilmektedir. Beden uzunluğu oldukça fazladır. Burnu kısa, kulakları küçük ve diktir. Yavru verimi anlamında oldukça başarılı bir ırktır.

Meishan

Çin’de yetiştirilen yerel bir ırktır. Çin’in vadi ve ovalarında yetiştirilmektedir. Yerel olarak halk “Taihu” olarak isimlendirmektedir. Çin’de özellikle ılıman iklime sahip olan yerlerde ve sahil kenarlarında yetiştirilir. Yavaş büyüyen ve yağlı bir ırktır. Buna rağmen et kalitesi oldukça iyidir.

Chesterwhite

Amerika kökenli bir ırktır. Pensilvanya’nın Chester bölgesinden köken almıştır. Beyaz renkli deriye sahiptir. Kulakları loblu ve sarkıktır. Oldukça dayanıklı ve sağlam bir domuz ırkıdır.

Duroc

Bu ırk yaban domuzlarının aralarında yapılan birleştirmeler ile elde edilmiş olan bir ırktır. Deri rengi kırmızımsı kahverengidir. Kulakları sarkıktır. Gelişim kabiliyeti oldukça yüksektir ve aynı zamanda çevreye karşı uyumu da gayet iyidir. En hızlı ağızlık artışı domuz ırkları arasında bu ırkta gözlemlenmektedir.

Hampshire

Amerika kökenli olan bu ırk en eski ve önemli Amerika ırkı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bel bölgesinde bulunan beyaz renkli kemer bu ırkın tipik görünüm özelliklerinden birisidir.

Bu ırklar dışında yetiştiricilik anlamında önemli olarak Poland China, Berkshire, Spotted Swine ırkları sayılabilir.

Domuzlarda Üreme

Erkek ve dişi domuzlar yaklaşık olarak 6 aylık olduklarında cinsel olgunluğa erişirler. Dişi domuzlar periyodik poliöstrik ve laktasyonel anöstrik hayvanlardır. Domuzlarda normal gebelik süresi 111 ile 117 gün arasında değişmektedir. Doğal olarak gerçekleşen çiftleşmelerin %75 kadarı gebelik ve doğum ile sonuçlanır. Domuzlarda doğum yaklaşık olarak 4-5 saat kadar sürmektedir. Her yavru doğduktan sonra yaklaşık 15 dakika kadar dinlenme periyodu vardır. Doğumdan hemen sonra yavrular ayağa kalkar ve anne sütünü aramaya başlarlar. Domuzlarda yavrular tüysüz olduklarından ısı regülasyonunu tam anlamı ile sağlayamazlar. Bu nedenle ilk hafta ölümleri fazla olmaktadır.

Domuz Yetiştiriciliği

Domuz yetiştiriciliğindeki en önemli hususlardan birisi doğan çok sayıda yavrunun sütten kesim yaşına kadar sağlıklı bir şekilde ulaştırılmasıdır. Domuz yetiştiriciliğinde doğan yavru sayısı kadar sütten kesilen yavru sayısı da oldukça önemlidir. Yetiştiricilik anlamında baktığımızda domuzlarda yılda 2.2 doğum ve 20 adet yavru ideal olanıdır. Yavru sayısının daha fazla doğum ağırlığının düşmesine neden olmaktadır. Bunun sonucunda ise doğum sonrası ölümlerde artış görülür.

Domuz yetiştiriciliği yapılan yerlerde besi için bazı hedeflerin belirlenmesi önerilmektedir. Hedef olarak bir hedef canlı ağırlık belirlenmesi veya belli bir süre konulması önerilmektedir. İdeal olan günlük canlı ağırlık artışı 750 gram, besi başı ağırlığı 20 kilogramdır. Dünya’da domuz besiciliğinde yaygın olarak 100-110 günlük besi programları uygulanmaktadır. Yani 20 kilogram ile başlanan bir beside 100 günlük besi programı sonunda 90-100 kg canlı ağırlıkta iken hayvanlar kesime gönderilebilir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu