Kedilerde Apse Neden Olur? Nasıl Geçer?
Kedilerde apse sık karşılaştığımız problemlerden birisidir. Apse, vücudun herhangi bir enfeksiyona karşı geliştirmiş olduğu yanıtın bir sonucu olarak meydana gelen irin odaklarıdır. Apse içerisinde bakteriler, ölü bakteri atıkları, beyaz kan hücreleri ve kalıntıları bulunur. Beyaz ve sarımsı bir yoğun sıvı şeklinde görülür. Apseleri akut ve kronik apse olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kedilerde apse vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir ama ağız ve deri üzerindeki bölgelerde apse yaygın olarak görüler. Kedilerde en sık karşılaştığımız apseler; diş apsesi, ısırık yarası apsesi ve enfeksiyon oluşturan travmalara bağlı oluşan apselerdir.
Bazı apseler, yırtılana veya diğer ciddi belirtiler ortaya çıkana kadar bir kedi sahibi tarafından fark edilmeyebilir. Nelere dikkat edilmesi gerektiğini ve ardından apsesinin nasıl tedavi edileceğini bilmek, bir kedinin mutlu ve sağlıklı kalmasına yardımcı olmanın önemli bir parçasıdır. Bu kapsamda sizlere kedilerde apse konusunda detaylı bilgiler vereceğiz.
Kedilerde Apse Nedir?
Apse, enfekte olmuş olan bir alanda oluşan irin birikimidir. Bakteri, beyaz kan hücreleri ve bunların kalıntıları ile diğer bazı doku kalıntıları ile dolu olan yoğun bir sıvıdır. Vücudun enfeksiyona verdiği yanıtın bir sonucu olarak oluşur. Apseler vücutta herhangi bir bölgede bulunabilir ve çeşitli büyüklüklerde karşımıza çıkabilir. Bazı apseler oldukça büyüyebilir. Bunun sonucunda irin sızmasına neden olacak şekilde yırtılabilirler.
Kedilerde Apse Belirtileri
Kedilerde apse durumunda lokal ve genel belirtiler ortaya çıkabilir. Apsenin kendisine ait olan şişlik, kızarıklık gibi belirtilerin yanında apsenin bulunduğu bölgeye göre farklı belirtiler veya genel belirtilerde ortaya çıkabilir.
- Lokalize şişlik
- Bir şişlikten gelen irin sızıntısı
- Kötü ve rahatsız edici koku
- Ağızda oluşan apseler ağız kokusu
- Halsizlik ve iştahsızlık
- Ateş ve diğer enfeksiyon belirtileri
Yukarıda bahsettiğimiz gibi apsenin bulunduğu bölgeye göre ekstra belirtiler ortaya çıkabilir. Örnek olarak ağız içerisindeki bir diş apsesinde çiğneme güçlüğü şekillenebilir. Yine benzer şekilde pati veya eklemlerde görülebilecek bir apsede topallık gibi belirtiler görülebilir. Kısacası apsenin yerleşim yerine göre farklı belirtilerin ortaya çıkması da muhtemeldir.
Kedilerde apseler genellikle deri altında şişlik şeklinde ortaya çıkar ancak vücutta veya ağızda diş etlerinin altında görünmeden de ortaya çıkabilirler. Bir deri şişmesi olarak apseler, tıpkı bir tümör veya yumru gibi görünür, ancak daha hızlı bir şekilde oluşurlar. Şişlik çok fazla büyürse, derinin yırtılmasına ve irin sızmaya başlamasına neden olabilir. Bu, sızıntı yapan enfekte alandan kötü bir koku da gelir.
Ağız içinde apse varsa, kedi de özellikle ağız kokusu görülebilir, mama yemek istemeyebilir ve uyuşuk bir hale gelebilir. Vücuttaki apseler de genel olarak bir enfeksiyon belirtisi olduğundan halsizlik ve iştah azalmasına neden olabilir. Sistemik enfeksiyonlar bir kedinin kendini hasta hissetmesine ve ateşinin yükselmesine neden olur.
Kedilerde Apse Belirtileri
Kedilerde en yaygın apse türleri ağızda ve deri altında oluşanlardır. Ancak apseler kedi de hemen hemen her yerde ortaya çıkabilir. Apseler genellikle vücutta nerede göründükleri ile tanımlanır ve E. coli, Streptococcus türleri, Pseudomonas, Mycoplasma, Pasteurella multocida, Corynebacterium, Actinomyces, Nocardia, Bartonella, Bacteroides, Clostridium ve Fusobacterium dahil olmak üzere çeşitli bakterilerden kaynaklanır.
Kedilerde Diş Apseleri
Kedilerde en sık görülen apse türlerinden birisidir. Ağız içerisindeki diş apseleri hastalıklı dişlerin çevresinde bulunur. Çeşitli nedenlere bağlı olarak diş yüzeyinde yoğun şekilde bakteri biriktiğinde diş etleri iltihaplanır ve bu da diş eti iltihabına yol açar. Bu bakteriler diş fırçalama ile veya profesyonel diş temizliği ile atılamazsa dişe yapışmaya devam eder. Tükürük ve yemek artıklarını toplar, plak ve diş taşı oluşturur. Bu, diş eti çizgisinin altında apselere neden olabilir. Bu bakteriler, kırık veya hastalıklı bir dişin kök kanalına girerse, diş kökü apsesine neden olabilir. Diş apseleri kedilerde yaygındır ancak bir kedi sahibinin bunu fark etmesi zor olabilir.
Kedilerde Isırık Yarası Apsesi
Özellikle sokaklarda yaşayan veya sokağa çıkan kedilerde yaygın görülür. Bir kedinin ısırık yarası apsesi geliştirmesi için başka bir hayvan tarafından ısırılması gerekir. Bir kedi ısırıldığında, yaraya bakteriler girer ve bir enfeksiyon oluşmaya başlar. İleri aşamalarda bu enfeksiyon apseye dönüşebilir. Bunlar kedilerin derisinin altında topaklar halinde görülür ve genellikle yırtılıp irin sızmaya başlayana kadar kedi sahibi tarafından fark edilmez. Bu apselerin çevresi genellikle kızarıktır, dokunulduğunda sıcak hissedebilir ve cilt iltihabına neden olabilir.
Kedilerde İç Apseler
İç apseler adından anlaşılacağı gibi dışarıdan görünmeyen apselerdir. İç organlardaki iltihaplanmalar, yabancı cisimler ve hastalıklar nedeni ile meydana gelebilir. Bu apseler, kedilerde ısırık yarası ve diş apsesinden çok daha az yaygındır, ancak yine de ortaya çıkabilir.
Kedilerde Apse Teşhisi
Apse fark edildikten sonra genellikle kolay bir şekilde teşhis edilir. Veteriner hekim, bir kedideki ısırık yarasından veya başka bir travmadan kaynaklanan bir cilt apsesinden şüphe ederse; içeriğinin ne olduğunu görmek için biyopsi yapabilir. Eğer apse ise genellikle irin boşalmaya başlar. Bunun dışında tümör veya karışabilecek diğer lezyonlarda farklı durumlar görülür.
Eğer bir diş apsesi söz konusu ise kedinin ağız içerisinin incelenmesi gerekebilir. Belirtiler genellikle apseden şüphe ettirir ama ama röntgende yardımcı bir yöntem olarak kullanılabilir. İç apselerde ise genellikle ultrason teşhis konmasında yardımcı olur.
Apseye neden olan ana bakteriyi belirlemek içinse apseden alınacak örneklerden ekim yapılarak bakteri türü belirlenebilir.
Kedilerde Apse Tedavisi
Kedilerde apseyi tedavi etmek için antibiyotikler ve diğer bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Diş kökü apseleri için diş çekimi ile birlikte kapsamlı bir diş temizliği gerekebilir. Enfeksiyonun akmasına izin vermek için deri apselerini delmek veya apse dahili ise çıkarmak için cerrahi yöntemler gerekebilir.
