Kanatlılarda Escherichia Coli Enfeksiyonları (Kolibasillozis)

Kanatlılarda kolibasillozis; kısmen veya tamamen Escherichia coli‘nin neden olduğu lokalize veya sistemik hastalık durumlarına verilen isimdir. Bu hastalık; koliseptisemi, koligranuloma, peritonitis, airsacculitis, sarı kese yangısı, cellulitis, swolen head syndrome gibi hastalık tablolarını kapsar. Tüm bu hastalıklar kanatlılarda ciddi sorunlara ve verim kayıplarına neden olur. Kolibasillozis kanatlılarda genellikle savunma sisteminin bozulduğu durumlarda ortaya çıkar ve sekonder olarak gözlenir. Sadece Escherichia coli değil; diğer fırsatçı bakterilerde E.coli ile beraber görülebilir.

Etiyoloji

Escherichia coli; gram negatif, sporsuz, yaklaşık 2-3-0.6 mikrometre boyutlarında, hareketli bir basildir ve periferik flagellalara sahiptir. Nutrient mediumda 18-44 dereceler arasında, hatta daha düşük sıcaklıklarda bile üreyebilir. Klasik olarak 37 derecede, 24 saatte NA pleytlerde; konveks, smooth, renksiz 1-3 mm çaplı koloniler geliştirir. Sıvı nutrient besi yerinde (nutrient broth) homojen bir bulanıklık oluşturarak ürer. Şeker fermentasyonları suşlar arasında farklılık gösterirse de, genellikle laktoz pozitiftir. Indol ve metil red pozitif, vogesproskauer ve citrate negatiftir. Kanatlılarda en çok rastlanan E.coli serotipleri; O1, O2, O35 ve O78’dir.

Klinik Belirtiler

Koliseptisemi: Septisemi bulguları gözlenir. Bu bulgular arasında; durgunluk, iştahsızlık, zayıflama, tüylerde kabarma, ibik ve sakallarda morarma gibi atipik semptomlar sayılabilir. Otopside ise; karaciğer, dalak büyük ve yeşilimsi, üzerinde küçük nekrotik odaklar. İleri olgularda kalpte nekroz odakları, perikarditis, perihepatitis, myocarditis, airsacculitis ve peritonitis görülür.

Koligranuloma: Genel belirtiler gözlenir. Bu belirtiler arasında; durgunluk, iştahsızlık, tüylerin kabarması, yumurta verimi düşüklüğü öncelikli olarak sayılabilir. Otopside ise; karaciğer, barsaklar ve mezenteriyumda çeşitli iriliklerde granulomlar görülür.

Pericarditis: Bu durum septisemi sonucu oluşur. Çoğunluk ile myocarditis ile birlikte bulunur. Sadece septisemi semptomları gözlenir. Otopside; kalp kesesi kalın ve mat görünümde, kalp sıvısı opak ve artmıştır.

Embriyonel Ölümler: Bu durum genellikle kuluçka makinelerının uygun olarak dezenfekte edilmediği ve yumurta kabuklarının gaita ve diğer pisliklerle kontamine olduğu durumlarda sıkça görülür. Yumurta içinde ve çıktıktan sonra sarı keseleri peynirimsi ve yeşilimsi renktedir. Karaciğer solgun, kolay parçalanabilir niteliktedir. Üzerinde nekrotik odaklar bulunabilir. Civcivler ölmezse cılız ve zayıf kalırlar, aynı zamanda gelişemezler.

Sarı Kesesi Yangısı: Kuluçka hijyenine ve civcivlerin bakım ve beslenmesine bağlı olarak gelişir. Bu durumlara dikkat etmeyen, kötü koşullardaki işletmelerde sıklıkla görülür. Kabuk bulaşması önemli bir nedendir. Ayrıca civcivler nakil sırasında E.coli yükü fazla hijyenik olmayan ortamlarda, göbeklerinden içeri etkeni alabilirler.

Omphalitis: Hijyenik koşullarda çıkmamış civcivlerin açık olan göbeğinden bir çok bakteri girebilir. Genellikle sarı kesesi ile birlikte yangı görülür. Göbek ve karın şişkin durumdadır. Durgun ve sallantılı yürüyüş göze çarpar. Civcivlere yapılan otopside; göbek bölgesinde yangı ve yumurta sarısı yangısı görülür.

Enteritis: Bu tablo tavuklara özel enteropatojenik E.coli suşları tarafından oluşturulur. Bakım ve besleme kötü ise ve stress faktörleri varsa sıkça rastlanır. Belirtiler arasında; durgunluk, iştahsızlık, ishal ve arka kirliliği gözlenir. Otopside ise; barsak içeriği yeşilimsi ve kataral bir görünümdedir. Barsak mukozasında kanamalar görülür ve barsak mukozası kalın ve ödemlidir.

Airsacculitis: Bu durum görüldüğünde; E.coli genellikle sekonder etken durumundadır. Semptomlar hastalığın durumuna göre genellikle solunum yolu semptomları şeklindedir. Otopside; hava keseleri kalın ve mat, üzerinde bazen fibrinli bir eksudat bulunur.

Salpingitis: Yumurta verimi olan tavuklarda direkt yumurta kanalı yangısı oluşabileceği gibi, bu yangı airsacculitis ve peritonitis’ten kontaminasyonla da oluşabilir. İlk 3-4 hafta bir belirti ve yumurta verim ve kalitesi bozulmaz. İleri olgularda, durgunluk, yumurta verim ve kalitesinde bozukluklar gözlenir. Otopside ise; yumurta kanalı duvarı kalın, ödemli, kanamalı, içinde mukoid ve kazeöz bir eksudat bulunur.

Tedavi ve Korunma

Öncelikli olarak hijyen koşulları çok önemlidir. Yumurtalarda, yumurta sevkiyatında, yumurta depolanmasında, kuluçka makinalarında, civciv sevkiyatında ve civcivlerin bulunduğu ortamda hijyen kurallarına dikkat etmek gerekir. Burada biyogüvenlik uygulamaları oldukça önemlidir. Şu an için herhangi bir aşı uygulaması yoktur.

Tedavi konusuna geçecek olursak; antibiyotikler ile tedavi yapılır. Burada antibiyogram önemlidir. Bu sayede en spesifik antibiyotiği tespit edebilirsiniz. Antibiyotikler, özellikle büyük sürülerde hayvanların yemlerine ve sularına katılarak verilir. Buradaki en önemli nokta spesifik antibiyotiği, doğru bir şekilde kullanmak olacaktır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu