Kedi ve Köpeklerde İştah Artışı ile Aşırı İştah
Kedi ve köpek sahipleri genellikle iştahsızlık ve iştah azalmasından şikayetçi olsa da, tam tersi bir durum yani iştahta artma ve aşırı iştahta çeşitli sorunların habercisi olabilir. Açlık ve yemek tükettikten sonra ortaya çıkan tokluk hissi merkezi sinir sistemi tarafından yönetilmektedir. Merkezi sinir sistemindeki anormallikler, stres, kanser, metabolizma sorunları ve çeşitli bazı faktörler kedi ve köpeklerde iştah artışına neden olabilmektedir. Özetle pet sahiplerinin evcil hayvanlarındaki yeme davranışı değişikliklerini fark etmesi ve bir anormallik durumunda veteriner hekime başvurması gerekir.
Kedi ve Köpeklerde İştah Artışı Belirtileri
Tabi ki ana belirti kedi veya köpeğinizin normale göre daha fazla ve daha sık aralıklar ile yeme isteğidir. Artan iştahın şiddeti ve olası komplikasyonları hayvandan hayvana farklılıklar gösterebilir. Genellikle iştah artışı ile beraber aşağıdaki belirtiler de karşımıza çıkmaktadır.
- Kilo değişiklikleri (kilo alma veya kilo verme)
- Aşırı susuzluk hissi ve çok su tüketimi
- Normale göre daha sık idrara ve tuvalete çıkma
- Açlığı gösteren davranışlar sergileme
- Karın bölgesinde şişkinlik
- Halsizlik ve uyuşukluk hali
Tabi ki bu durumunda altında yatan nedene göre çok daha farklı belirtileri görmemiz de mümkündür. Kedi ve köpeklerde aşırı iştaha neden olan faktörlerde; bunun dışında görülen başlıca belirtiler şunlardır.
- Depresyon
- Çeşitli nörolojik belirtiler (daire çizerek yürüme, titreme gibi)
- Kaslarda güçsüzlük
- Nefes alıp vermede zorlanma
- İshal, kabızlık veya kusma gibi sindirim sistemi belirtileri
Kedi ve Köpeklerde İştah Artışı Nedenleri
Nadir olarak karşılaşılan veya tek seferlik iştah artışı normal olarak sayılabilir. Ama evcil dostunuz sürekli açlık belirtileri gösteriyorsa bu durum endişe vericidir. Aynı zamanda bu durum sonucunda kedi ve köpeklerde çeşitli davranış bozuklukları da ortaya çıkabilmektedir. Artan iştahın çok sayıda nedeni olabileceğini söylemiştik. Bu nedenler arasında en çok karşımıza çıkan ve bizleri en çok ilgilendiren nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Düşük kalorili, yanlış ve dengesiz beslenme
- Aşırı besleme
- Merkezi sinir sistemi lezyonları
- Hipoglisemi (düşük kan glikoz seviyesi)
- Stres ve strese neden olabilen faktörler
- Hamilelik ve emzirme
- Çeşitli enfeksiyon hastalıkları
- Davranış bozukluğu
- Düşük çevre sıcaklığı ve soğuk ortam
- Aşırı egzersiz ve artan egzersiz programı
- Diabetes mellitus veya hiperadrenokortisizm gibi endokrin sistem hastalıkları
- İç parazitler
- Hastalık veya parazitler nedeniyle yiyeceklerin emilim bozulması veya yanlış sindirilmesi
- Pankreas atrofisi
- Midenin hızlı boşalması
- Farklı bölgelerdeki tümörler
- Tiroid takviyeleri, kortikosteroidler, sakinleştiriciler veya antikonvülsanlar gibi ilaçlar
Kedi ve Köpeklerde Artan İştahın Teşhisi
Evcil hayvan hakkında detaylı bilgiler ve yapılacak fiziksel muayene ile teşhis programı başlatılır. İştah artışı ile birlikte görülen diğer belirtilerde teşhise giden yolda ve ana nedenin belirlenmesinde önemlidir. Kas kaybı, tüy dökülmesi, ataksi (vücut hareketlerinin kontrolünün kaybı) ve karın veya karaciğer büyümesi gibi olası belirtilerde değerlendirilerek teşhis için avantaj sağlanır. Bunun yanında laboratuvar testleri, röntgen, ultrason, MR, tomografi gibi yardımcı tanı yöntemleri de nedenin belirlenmesinde önemlidir. Kedi ve köpeklerde iştah artışı durumunda öncelikli olarak yapılan ve değerlendirilen laboratuvar testleri şu şekildedir.
- Kırmızı kan hücresi sayımı ile anemi varlığı belirlenebilir.
- Beyaz kan hücrelerindeki artış çeşitli enfeksiyon veya cushing hastalığını gösterebilir.
- Glikoz, proteinler ve enzimlerdeki değişiklikler laboratuvar testleri ile görülebilir.
- Alkalin fosfataz seviyesindeki artış cushing hastalığı, kortikosteroid uygulaması veya diabetes mellitus anlamına gelebilir.
- İdrarda kan, protein ve glikoz kontrolü yapılabilir.
- Dışkı muayenesi ile iç parazitler tespit edilebilir.
- Röntgen, ultrason ve diğer görüntüleme yöntemleri ise tümör ve organlardaki değişiklikleri gösterebilir.
Kedi ve Köpeklerde Aşırı İştah Tedavisi
Kedi ve köpeklerde iştah artışı durumunda tedavi protokolü altta yatan ana nedene göre belirlenmektedir. Örneğin, ilaç kullanımına bağlı iştah artışı, ilaçların kullanımın kesilmesi ile kendiliğinden azabilir ve düzelebilir. Fakat farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan durumlarda medikal ve cerrahi tedavi yöntemleri kullanılabilmektedir.
Stres veya öğrenilmiş davranışlardan kaynaklanan belirgin bir artan iştah durumunda, sorunla nasıl mücadele edeceğiniz ve nasıl davranacağınızı bir davranış uzmanından öğrenebilirsiniz. Stres kaynaklı durumlarda ayrıca stres nedenini ortadan kaldırmak faydalı olacaktır.
Altta yatan ciddi bir sorun veya hastalık varsa tabi ki tedavi edilmelidir ve bunun sonucunda iştah sorunu da büyük ölçüde ortadan kalkacaktır. Örneğin; diabetes mellitus, insülin enjeksiyonları ve diyet ayarlamaları gerektir. Bir iç parazit sorunu antelmentik ilaçla ortadan kaldırılabilir. Kanser gibi hastalıklar, cerrahi, radyasyon veya kemoterapi ve belki de üçünü birden içeren tedaviyi gerektirebilir.
