Sözleşmeli Broiler (Etlik Piliç) Yetiştiriciliği

Kanatlı sektörü, ülkemizin en gelişmiş sektörlerinden birisidir. Hem yumurta üretimi hemde kanatlı eti üretiminde ve ihracatında Türkiye Dünya’da ilk 10 içerisinde yer almaktadır. Ülkemizde kanatlı sektörü ürünlerinin üretimi modern çiftliklerde ve tesislerde, dünya standartlarının üzerinde üretim modelleri ile yapılmaktadır. Broiler yani etlik piliç üretiminin çok büyük oranı ise sözleşmeli ya da fason model olarak adlandırılan model ile yapılmaktadır.

Sözleşmeli (Fason) Üretim Modeli (Özet)

Sözleşmeli modelde bu alanda faaliyet gösteren firmalar, uygun kümeslere sahip olan yetiştiriciler ile belirli koşullarda anlaşma yaparlar. Bu anlaşma neticesinde firma yetiştiricilere (çiftlik sahibi) civciv, yem, aşı ve ilaç gibi ana ürünleri tedarik eder. Yetiştirici uygun koşullarda, belirlenen sürede bu civcivleri büyütür. Kesim yaşı veya gramajına gelen civcivler firma tarafından alınır. Üretim kalitesine ve firmanın belirlediği kriterlere göre firma yetiştiriciye ödeme yapar. Kısaca sözleşmeli üretim bu şekilde yapılmaktadır. Aşağıda bu konu hakkında detaylı bilgi isterseniz daha detaylı bir açıklama yapacağız.

Sözleşmeli (Fason) Üretim Modeli (Detay)

Ülkemizde kanatlı eti üretimi alanında faaliyet gösteren birçok firma vardır. Bu firmaların neredeyse tamamı sözleşmeli model ile çalışmaktadır. Bazı sadece broiler (etlik piliç) kısmını sözleşmeli yetiştiriciler ile birlikte yürütürken, bazıları yarka ve damızlık gibi diğer birimleri de sözleşmeli yetiştiriciler aracılığı ile sürdürmektedir. Bizim şu andaki konumuz broiler yani etlik piliç olduğu için bu kısımdan bahsedeceğiz.

Öncelikli olarak bu alanda faaliyet gösteren firmaların çalıştıkları bölgeler vardır. Kendi sınırları içerisinde yer alan uygun çiftlikler ile sözleşme yaparak çalışırlar. Öncelikli olarak firmaların bazı kriterleri vardır. Bunlardan bahsetmek gerekirse; konum, kümes koşulları, ekipman durumu, biyogüvenlik koşulları başlıca söylenebilir. Kendi standartlarına uygun olan çiftlikler ile yapılan sözleşme kapsamında civciv, yem, aşı, ilaç gibi ana girdiler firma tarafından karşılanır. Firmalar ayrıca teknik destek ve veteriner hekim hizmetleri konusunda da yetiştiricilere hizmet sağlarlar. Yetiştiricilerin görevi ise en uygun koşullarda, verimli ve kaliteli şekilde civcivleri büyütmektir.

Yetiştirici anlamında baktığımızda ise başlıca giderler; ısıtma giderleri, elektrik, altlık malzemesi ve işçilik olarak sayılabilir. Tabi ki bunu dönemsel olarak söylüyoruz. Yani hazır, üretime uygun bir çiftlik ve kümes için söylüyoruz. Eğer sıfırdan bir çiftlik kurmak istiyorsanız birçok farklı kategoride, birçok farklı maliyet karşınıza çıkacaktır. Şunu söyleyelim; bu iş ciddi yatırım gerektirmektedir.

Broiler (Etlik Piliç) Çiftlik ve Kümes

Bu işe yeni başlayacaklar için ön bilgilendirme olması açısından bu konulardan bahsetmek istedik. Öncelikli olarak şunu belirteyim. Çiftlik olarak kastettiğimiz yer; içerisinde kümes ve diğer yardımcı alanların bulunduğu yerdir. Kümes ise içerisinde kanatlı bakılan alanı açıklamaktadır.

Aşağıdaki resmin tamamı bir çiftliği ifade etmektedir. Çiftlik içerisinde üretim yapılan her bir bina ise kümestir. Yani aşağıda görmüş olduğumuz çiftlik 4 (dört) adet kümese sahip olan bir çiftliktir.

Çiftlik içerisinde kümesler dışında bakıcı evleri, depolar, malzeme odaları, garajlar gibi farklı yapılar bulunabilir.

Broiler (Etlik Piliç) Çiftlik ve Kümes Kurulumu

Konum Seçimi

Eğer bu alanda bir yatırım yapmayı düşünüyorsanız öncelikli olarak uygun bir konum belirlemelisiniz. Konum belirlerken birkaç kriteri göz önünde bulundurmak gerekir. Öncelikli olarak firmaların çalışma alanı içerisinde yer almalısınız. Yani hiçbir firmanın gitmediği, firmalara çok uzak bir konum seçerseniz sözleşmeli olarak çalışma şansınız azalır. Tabi ki bunun yanında biyogüvenlik için firmalara ve diğer çiftliklere çok yakın olmak dezavantajdır. Firma tesisleri ve diğer çiftlikler ile aranızda minimum 5 km mesafe bulunsun. Bu mesafe 10-20 km gibi olursa çok daha iyi olur. Bunun yanında mevsimleri ve rüzgarı dikkate almak gerekir. Ulaşımda rahat olmalıdır. Bunun yanında yerleşim yerlerine çok yakın olması uygun değildir, zaten yerleşim yerlerine çok yakın konumlar için izin verilmemektedir.

Proje Detayları

Öncelikli olarak işe başlamadan önce projenizi belirlemeniz ve resmi makamlar ile iletişim halinde olmanız şarttır. Çünkü bu konunun birçok detayı vardır. Yaptığınız yatırımın karşılığını alabilmek için gerekli izinleri almanız gerekir. Bunun yanında çiftlik içerisinde kaç kümes olacak, her bir kümes kaç metrekare olacak, kümesler dışında neler olacak gibi konuları projelendirmek ve projede tüm detaylara yer vermek gerekir. Bunun için uzman kişilerden ve firma yetkililerinden yardım alabilirsiniz.

Kümes Detayları

Çiftlik içerisinde sizin için en önemli olan kısım tabi ki üretimi yapacağınız olan kümeslerdir. Kümeslerin çiftlik içerisindeki yerleşimi, kümeslerin büyüklüğü, kümes alt yapısı, kullanılacak olan ekipmanlar gibi birçok konu vardır. Burada en önemli hususlardan birisi bana göre kümes büyüklüğüdür. Bu konuda bilgisi az olan kişiler genellikle küçük kümesler yapmakta ve sonunda hayal kırıklığına uğramaktadır. Kümes büyüklüğü ekonomik anlamda sizi en çok etkileyecek noktalardan birisidir. Şu an için benim önerim 1600-2800 metrekare büyüklüğe sahip kümesler tercih etmenizdir. Daha büyük olan kümeslerde bakım ve idare zor olacaktır. Daha küçük olan kümesler ise ekonomik olarak dezavantaj yaratacaktır.

Kümes Malzemeleri ve Ekipmanlar

Kümes kadar kümeslerde kullanılacak malzemeler ve ekipmanlarda oldukça önemlidir. Firmalar sizin üretim kalitenize göre ücretlendirme yapmaktadır. Yani ne kadar kaliteli bir üretim yaparsanız o kadar çok para kazanırsınız. Tabi ki kaliteli bir üretim yapabilmek için birçok şart gerekir. Bunlar arasında en önemlileri ise kaliteli, uygun ve doğru malzeme ile ekipmanlara sahip olmaktır. Bunun için birçok farklı firma vardır. Aynı zamanda kanatlı sektöründe üretim faaliyeti gösteren firmalarda sizlere bu konularda yardımcı olmaktadır.

Ön bilgi olması açısından kümeslerde kullanılan başlıca ekipmanlar; nipel (suluk), yemlik, soba, küçük fanlar, büyük fanlar, bufflelar, padler gibi ekipmanlardır. Çiftlik ve kümes içerisinde dönem arasında veya içerisinde kullanmanız gereken büyüklü, küçüklü onlarca farklı malzeme ve ekipman vardır.

Broiler (Etlik Piliç) Çiftlik ve Kümes Kurulum Maliyeti

Maliyeti etkileyen birçok farklı konu vardır. Öncelikli olarak araziden (arsa veya tarla) bahsedelim. Bu oldukça geniş fiyat aralığına sahip bir konudur. Dönüm fiyatı 1.000 TL’ye de, dönüm fiyatı 50.000 TL’ye de arazi bulmak mümkündür. Yukarıda konum ile ilgili yazdıklarımızı dikkate alarak uygun bir seçim yapabilirsiniz. Yakın zamanda çiftlik için tarla alan bir tanıdığımız 10.300 metrekare tarlayı 50.000 TL’ye almıştır.

Proje ve izinler ile ilgili masrafları bulunduğunuz bölgedeki resmi makamlardan öğrenebilirsiniz. Bu da projeye ve diğer birçok farklı kritere göre değişken bir rakam olduğundan net bir bilgi veremiyoruz. Fakat yakın zamanda bu alana yatırım yapan kişilerden öğrendiğimiz kadarıyla 50.000-120.000 TL arasında bir masraf meydana gelmektedir.

Kümes dışında çiftlik için gerekli olan elektrik, yol ve su gibi altyapı giderleri olacaktır. Bu da bulunduğunuz konum ile alakalıdır. Örnek olarak yol üzerinde bir konum seçerseniz; yol yaptırmanıza gerek kalmaz. Elektrik olan bir yere yakın bir konum seçerseniz elektrik getirmek için ekstra direklere gerek duymazsınız. Fakat trafo her durumda şarttır ve 40.000-75.000 TL arasında bir masraf oluşturur. Su içinse yaklaşık 20.000-30.000 TL gibi bir rakam harcamanız gerekir.

Gelelim asıl maliyetlere; öncelikli olarak kümes ile ilgili maliyetleri inşaat ve ekipman maliyetleri olarak ikiye ayırabiliriz. İnşaat maliyetleri arasında altyapı, zemin betonu, duvarlar, sıva, badana, boya gibi maliyetler vardır. Bunlar kümes büyüklüğüne, seçeceğiniz malzemelere göre değişmek ile beraber her bir kümes için 150.000-250.000 TL arasında tutacaktır. Çatı için çeşitli malzemeler kullanılabilir. En ideal olanı sandviç paneldir ve her bir kümes için 120.000-200.000 TL gibi bir rakam tutar. Birde ekipman giderleri vardır. Nipel, yemlik, fan, buffle, soba, pad gibi kümeste bulunması gereken başlıca ekipmanlara her bir kümes için 250.000-400.000 TL bir bütçe gerekir. Tabi ki birde kontrol panosu ve elektrik tesisatları gerekir, buna ise 100.000 TL bir bütçe ayırmalısınız.

Bunların yanında ülkemizdeki biyogüvenlik talimatları gereği zorunlu olan çevre teli, çevre betonu, imha çukuru, foseptik çukuru gibi yapılması gereken bazı şeyler vardır. Yaklaşık 100.000 TL’de bunlara harcanır.

Özetlemek gerekirse çiftlik ve bir kümesin maliyeti günümüz şartlarında 1.500.000 TL’yi bulmaktadır. Eğer çiftlik içerisine birden fazla kümes yapmak isterseniz ilave her kümes yaklaşık 1.000.000 TL bütçe gerektirir.

Not: Rakamlar çok büyük olduğu için yuvarladım. Birçok farklı kritere bağlı olarak rakamlarda artı veya eksi yönde %25 civarında oynama olabilir.

Broiler (Etlik Piliç) Yetiştiriciliği

Çiftliğimizi hazırladık; ilk yapılması gereken size uygun bir firma ile sözleşme yapmaktır. Sözleşme yapılırken öncesinde, sırasında ve sonrasında her konu ile alakalı firma yetkilileri size bilgi verecektir.

Broiler yetiştiriciliğini ikiye ayırmak mümkündür. Dönem içi ve dönem arası dönem olarak ayırdığımızda; dönem arası dönem içeride canlının olmadığı yeni döneme hazırlık yapılan süreçtir. Dönem içi ise içeride canlının olduğu süreci ifade eder. Bu bir döngüdür ve bu işe başladığınız bu döngü sürekli tekrar edecektir. Biz civciv gediği andan itibaren yapılması gerekenlerden; başlıca konulardan kısa kısa bahsedelim.

Civciv Karşılama ve İlk Hafta

En önemli aşamalardan birisidir. Yeni bir döneme başlandığında ilk olarak firma tarafından kümeslere uygun sayıda civciv gönderilir. Civciv gelmeden önce sıcaklık, nem, ışıklandırma gibi kümes şartları optimum düzeye getirilmelidir. İlk hafta bakımı oldukça önemlidir. İlk hafta bakımı sürünün kalan yaşantısını olumlu veya olumsuz yönde etkilemektedir.

Dönem İçi Uygulamalar

Civciv geldiği andan itibaren sizin yapmanız gereken firmanın tavsiyeleri ile beraber optimum bakım koşullarını sağlamaktır. Sıcaklık, nem, havalandırma, altlık kalitesi, karartma programı, nipel yönetimi, yemleme programı başlıca önemli konular arasında sayılabilir.

Firmanın önerdiği ve verdiği aşılar ve eğer varsa ilaçlar bu dönemde uygulanır. Bu dönemde yapılması gereken hayvanlara optimum şartları sağlamak ve sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerine destek olmaktır.

Kesim Yaşı ve Süreci

Firmanın politikalarına göre kesim yaşı değişebilmektedir. Bazı firmalar seyreltme adı verdiğimiz bir ara kesim yaparken, bazı firmalar bu uygulamayı yapmamakta ve direk olarak tüm hayvanları aynı anda kesime almaktadır. Kesim yaşı firmanın politikalarına göre değişse de broiler için 33 günlükken başlar ve 45 günlüğe kadar devam eder. Tekrar ediyorum; bu tamamen firma ile alakalı bir durumdur, değişkenlik gösterebilir.

Dönem Arası ve Yeni Döneme Hazırlık

Piliçler kesime gittikten sonra yeni dönem için hazırlıklar başlar. Öncelikli olarak eski dönemden kalan gübre çıkartılır, kümes uygun şekilde yıkanır ve dezenfekte edilir. Uygun altlık materyali serilir, yemlikler, suluklar ve diğer ekipmanlar hazırlanır.

Broiler (Etlik Piliç) Yetiştiriciliği Kazancı

En merak edilen konulardan birisi budur. Kazancı etkileyen birçok faktör vardır. Bu sözleşme yaptığınız firmaya göre değişkenlik gösterebilir. Fakat daha önemlisi sizin performansınızdır. Firmaların neredeyse tamamı bazı performans kriterlerini göz önünde bulundurarak ödeme yaparlar. Bu nedenle aynı kapasiteye sahip olan iki kümesin kazancı farklı olabilir.

1500 metrekare bir kümesi dikkate aldığımızda yaklaşık 27.000 broiler civciv kapasiteli olduğunu söyleyebiliriz. Böyle bir kümesin dönem sonu kazancı 40.000-60.000 TL arasında değişir. Tabi ki işin birde maliyet kısmı vardır. Isıtma giderler, elektrik giderleri, işçilik, altlık giderleri ve diğer giderleri göz önünde bulundurduğumuzda %40-60 arasında bir maliyet söz konusudur. Ortalama %50 maliyet dediğimizde dönemlik kazanç 20.000-30.000 TL arasında olmaktadır.

Konu oldukça uzun ve detaylı bir konu ama çok fazla uzadığı için kısa kesmek zorunda kaldım. Sizler sormak istediklerinizi aşağıdaki yorum bölümünden yazarsanız; yardımcı olmaya ve o konulara değinmeye çalışacağız.

İlgili Makaleler

Bir Yorum

Kamil Yılmaz için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu