Köpeklerde Anaplasmosis (Anaplasma) Hastalığı
Köpeklerde keneye rastlamak birkaç nedenden dolayı üzücü bir durum ve sorundur. İlk olarak hepimizin bildiği gibi kene uzun süredir köpeğinizden kan emiyorsa ve adeta bir kuru üzüm görünümünde ise bu hem görsel açıdan problemdir hem de kansızlık gibi sorunlara sebebiyet verebilir. Fakat bunun dışında daha önemlisi kenelerin taşıdıkları hastalıklardır. Keneler ile taşınan veya bulaşan hastalık denildiğinde hepimizin aklına ilk olarak “Lyme Hastalığı” gelmektedir. Fakat bunun dışında başka bazı hastalıklarda vardır ve bunlardan birisi de anaplasmosis hastalığıdır. Anaplazmoz daha az bilinen ama aynı zamanda hem sizi hem de köpeğinizi etkileyebilecek kene kaynaklı önemli bir hastalıktır.
Anaplasmosis Nedir?
Anaplasmosis, köpeklerde Anaplasma phagocytophilium ve Anaplasma platys ajanlarının neden olduğu enfeksiyöz bir hastalıktır. Etkenlerden Anaplasma phagocytophilium beyaz kan hücrelerini enfekte eder. Anaplasma platys ise trombositleri enfekte eder. Anaplasmosis tüm dünyada hastalığı ileten kene türlerine bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Anaplasmosis Nasıl Bulaşır?
Anaplasma platys kahverengi köpek kenesi ile bulaşmaktadır. Anaplasma phagocytophilium ise geyik kenesi ve batı siyah bacaklı kene tarafından bulaşır. Anaplazmoz, dünya çapında köpekler, kediler ve insanlar dahil olmak üzere çok sayıda memelide görülür. A. phagocytophilum için kemirgenlerin rezervuar olduğu düşünülürken, köpeklerin A. platys için rezervuar olduğu teorik olarak kabul edilir . Her iki durumda da memeliler rezervuar iken, keneler bulaşma aracıdır.
Anaplasmosis Belirtileri Nelerdir?
Hastalık belirtileri genellikle ilk kene ısırması ve etkenin bulaşmasından bir ila iki hafta sonra başlar. İki ana anaplazmoz etkeni farklı hücre tiplerini enfekte ettiğinden, semptomlar hangi türün köpeğe bulaştığına bağlı olarak değişir. A. phagocytophilium, anaplazmozun daha yaygın şeklidir. Semptomlar genellikle belirsizdir ve spesifik değildir. Bu da köpek sahibini hastalıktan şüphelendiren net bir işaret olmadığı için teşhisi zorlaştırabilir. İnsanlarda en sık bildirilen semptomlar ateş, baş ağrısı, titreme ve kas ağrısıdır. Etkilenen evcil hayvanların nasıl hissedebileceğini tahmin edebilsek de, köpeklerde Anaplazmoz semptomlarının neler olduğunu açıklarken gözlemleyebildiklerimizle sınırlıyız. Bu belirtiler ise aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
- Topallık ve eklem ağrısı
- Halsizlik ve letarji
- Yüksek ateş
- Öksürük
- Nöbetler
- Kusma ve ishal
A. platys, kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan trombositleri enfekte eder. Bu nedenle, bu anaplazmoz formunun belirtileri vücudun kanamayı düzgün bir şekilde durduramamasıyla ilgilidir ve diş etlerinde ve göbekte morarma ve kırmızı lekelerin yanı sıra burun kanamaları görülebilir.
Anaplasmosis Nasıl Teşhis Edilir?
Veteriner hekiminiz, köpeğinizin sağlığı hakkında bilgi alarak ve fizik muayene yaparak teşhis aşamalarına başlayacaktır. Veteriner hekiminiz ayrıca klinik anaplazmoz şüphesine bağlı olarak bir dizi test önerebilir. Özellikle köpeğinizde kene görülüyorsa ve kene sorunu geçmişi olan, endemik yani hastalığın yaygın olduğu bir bölgede yaşayan ve olası belirtileri olan evcil hayvanların tümü risk altında kabul edilir.
Kanın incelenmesi, kan hücrelerini ve trombositleri değerlendirmenin ilk adımıdır. Organizma bazen mikroskop altında tanımlanabilirken, laboratuvarda daha doğru testler yapılır. Bu testler ELISA (enzime bağlı immünosorbent testi), IFA (dolaylı floresan antikor) ve PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) testleridir.
Anaplasmosis Nasıl Tedavi Edilir?
Anaplasmosis tedavisinde spesifik bazı antibiyotikler kullanılır. Başlıca kullanılan antibiyotikler ise doksisiklin etken maddesini içeren antibiyotiklerdir. Hastalığın seyrinde tedavi ne kadar erken başlarsa, sonuç o kadar iyi olur. Çoğu köpek 30 gün boyunca tedavi edilir. Ancak genellikle tedavinin ilk birkaç günü içinde iyileşme görülür. Tedavide prognoz iyidir. Bazı köpeklerin klinik hastalık belirtileri göstermeden kalıcı taşıyıcı olup olmadığı bilinmemektedir. Bazı köpekler, tedaviden sonra ve klinik olarak sağlıklı göründükten sonra bile anaplazmoz için pozitif test etmeye devam edebilir yani test sonuçları pozitif çıkabilir.
Hastalığın önlenmesinde kene ve dış parazit mücadelesi önemlidir. Veteriner hekimin önerdiği şekilde dış parazit uygulamalarının yapılması gerekmektedir. Özellikle hastalığın çok yoğun görüldüğü bölgelerde dış parazit uygulamalarının sıklığı artırılabilir. Aynı zamanda dış parazit ilaçları ile birlikte, dış parazitler için özel olarak üretilmiş tasmalarda kullanılabilir. Köpeklerde keneler hakkında daha detaylı bilgi ve çözüm yolları için “Kedi ve Köpeklerde Kene ve Çözüm Yolları” konumuzu inceleyebilirsiniz.
Anaplazmoz, Lyme ve Ehrlichia gibi diğer kene kaynaklı hastalıklar kadar bilinmiyor ve gündeme gelmiyor olsa da sorun olmaya devam ediyor. Bir tür kene kaynaklı hastalık teşhisi konan bir köpeğin, paylaşılan vektörün aynı olması nedeniyle diğerlerine de sahip olabileceğini hatırlamak önemlidir. İyi bir kene kontrolü bulaşmanın önlenmesi ve evcil hayvanınızı güvende tutmanın en iyi yolu olsa da, elimizde etkili bir tedavi olduğu da iyi bir haberdir. Evcil hayvanınızın kene kaynaklı herhangi bir hastalığa maruz kalmış olabileceğini düşünüyorsanız veya köpeğinizde kene görüyorsanız mutlaka bir veteriner hekime başvurun.