Muhabbet Kuşlarında Üreme ve Yavru Bakımı
Kafeslerin en renkli ve en sevimli kuşlarından olan muhabbet kuşlarında üreme ve yavru bakımı hakkında sizlere bilgi vereceğiz. Muhabbet kuşları kafeslere uyum sağlamış ve üretimleri kolay olan kuşlardır. Çok uzun yıllardır insanlar ile birlikte yaşayan bu kuşlar doğru bakım ile yıl içerisinde çok sayıda yavru verebilir. Yavruların ilk aşamadaki bakımları da yine anne ve baba kuşlar tarafından yapıldığından kolaydır. Bir muhabbet kuşu yıl içerisinde 4-5 kez kuluçka yapabilir. Çoğunlukla kuluçkadan sonra yavruları büyüten anne ve baba kuş; yavruların yuvadan ayrılması ile beraber yeni kuluçkayı yaparlar. Fakat bu konuda dikkatli olmak gerekir. Üst üste kuluçka yapan kuşlar yorgun düşebilir.
Erişkinlik ve Çiftleşme
Erkek muhabbet kuşları ortalama 5-6 ayda, dişi muhabbet kuşları ise ortalama 8-10 ayda erişkinliğe ulaşırlar. Fakat bu yaşlardan sonra kuşların gelişimini olumsuz etkilememek için bir süre daha beklemek daha doğru olacaktır. Bu nedenler erkek muhabbet kuşlarında 10-12 aydan, dişi muhabbet kuşlarında ise 16-18 aydan sonra üretime başlanmalıdır.
Muhabbet kuşları eş seçimi anlamında seçici kuşlardır. Erkek muhabbet kuşlarında çok fazla sorun yaşanmasa da; dişilerde sorunlar yaşanabilmektedir. Erkek ile dişi kuşları bir araya ilk koyduğunuzda dişi kuşunuzun kızışma döneminde olması bir avantaj sağlayacaktır. Yine erkek ve dişi kuşların birbirine yakın yaşlarda olması da avantaj sağlamaktadır. Bir süre sonra dişi ve erkek muhabbet kuşunun hareketlerinden iyi birer çift olup olmadıklarını anlayabilirsiniz.
Erkek ve dişi muhabbet kuşları çiftleşecekleri zaman erkek olan kur yapmaya başlar. Kafes içerisinde oldukça hareketlidir. Sürekli dişinin yanına gelir ve onunla ilgilenir. Dişinin kuyruğuna dokunmaya çalışır. Yan yan sekerek yürüyüş yapar. Dişinin omzuna gagası ile vurur. Tüm bunlar erkek muhabbet kuşunun çiftleşme isteğinin belirtileridir. Dişi birleşmeye hazır olduğunda cevap verir. Bu bazen günler sürebilmektedir. Dişi çiftleşmeye hazır olduğunda bir yerde hareketsiz durur ve kuyruğunu havaya doğru hareket ettirir. Bu sırada kendisi hareketsiz kalır. Erkekte mesajı aldığında çiftleşme gerçekleşir.
Üremeye Hazırlık
Tüm canlılarda olduğu gibi muhabbet kuşlarında da üreme döneminde besinsel ihtiyaçlar biraz daha artar. Bu nedenle bu dönemde beslenmeye özellikle önem verilmelidir. Aynı zamanda kafeslerde mürekkep balığı kemiği bulunması kuşun kalsiyum ihtiyacının karşılanması açısından önemlidir. Bu dönemde yemlerine veya suyuna vitaminde katabilirsiniz. Özellikle E vitamini yumurtaların ve yavruların sağlıklı olması açısından faydalıdır.
Beslenme ile beraber kafesin bulunduğu alan ısı değişimine ve rüzgara maruz kalmayan. Çok gürültülü olmayan, sakin bir alan olmalıdır.
Çift Muhabbet Kuşlarında Kafes ve Yavruluk Seçimi
Evde bakılan tüm kuşlarda olduğu gibi muhabbet kuşlarında da, kuşun sağlığı ve rahat yaşaması için kafes oldukça önemlidir.Yine yavru almayı düşündüğünüz muhabbet kuşu çiftlerinde yavruluk seçimi de oldukça fazla önem taşır. Bu kuşlar aktif kuşlardır ve hareket etmeyi severler. Bu nedenle kafesin boyutu ne kadar büyük olursa kuş için o kadar ideal olacaktır. Kafesin en ve boyunun en az 50 cm olması tercih edilmelidir. Daha küçük kafeslerde muhabbet kuşlarınız çok mutlu olamayacaktır.
Resim: Yavrulukta dişi ve erkek muhabbet kuşları
Yavruluk için aslında birçok yerde benzer ürünler görürsünüz. Kafes dışından asılan ve genellikle ahşap olan yavrulukları seçebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken husus boyutudur. Çok küçük olanlarda kuşunuz kuluçkadayken rahatsız olabilir. Bu nedenle 15 cm genişliğinde bir yavruluk seçmeniz iyi olacaktır. Yuvanın arka kısmı veya üst kısmında dışarıdan kontrol edebileceğiniz bir kapak, ön kısmında ise kuşunuzun girip çıkacağı bir delik bulunmalıdır.
Yumurtlama ve Kuluçka Süreci
Muhabbet kuşları doğal ortamlarında belirli zamanlarda yumurtluyor olsa da ev ortamında her dönemde yumurtlayabilirler. Bu nedenle belirli bir zaman belirtmek yanlış olur. Besinsel olarak yeterli besleniyorsa ve bakım şartları iyiyse kuşunuz her zaman yumurtlayabilir. Muhabbet kuşları genellikle 4 ila 6 arasında yumurta yaparlar. Yumurtlamalar arasındaki süre genellikle 2 gündür. Muhabbet kuşu yumurtaları 1-2 cm büyüklüğünde ve düz beyaz renktedir. Dişi muhabbet kuşları erkek muhabbet kuşu olmasa bile yumurtlayabilir. Fakat bu yumurtalar dölsüz olduğundan dolayı yavru çıkması söz konusu olmaz.
Resim: Muhabbet kuşu yumurtası
Dişi muhabbet kuşları çiftleşmeyi izleyen 12-15. günler arasında ilk yumurtasını yumurtlar. Bu süre bazen değişiklik gösterebilmektedir. Özellikle ilk kez yumurtlayacak olan dişilerde bu süre daha da uzayabilmektedir. Yumurtlayacak olan dişinin kanatlarında düşme ve anüs kısmında şişme olur. Bu süreçte genellikle yuvada yatmayı tercih ederler. Kuluçkaya dişi muhabbet kuşu yatar. bu süreçte dişi kuş tuvalet ihtiyacı için yuvadan dışarıya ara ara çıkar. Gün içerisinde belirli aralıklar ile erkek muhabbet kuşu tarafından beslenir. Kuluçka süresi ortalama 18-20 gündür. Önemli olan hususlardan birisi muhabbet kuşları genellikle ilk yumurtadan sonra değil; ikinci veya üçüncü yumurtadan sonra kuluçkaya yatmaya başlarlar. Bu süreci tamamlayan yumurtalardan yavrular çıkmaya başlar.
Resim: Muhabbet kuşu yumurtası ve yumurtadan yeni çıkmış yavru
Yavru Bakımı
Muhabbet kuşu yavruları yumurtadan çıktıklarında tüysüz, pembe renkli ve gözler kapalıdır. Hareket etmezler. Fakat çok hızlı bir gelişim süreci geçirirler. İlk yumurtadan çıktıklarında 2-3 gram kadardır. 1. haftaya geldiklerinde ağırlıkları 12-13 grama ulaşır. 12. günde ince tüyleri çıkmış ve ağırlıkları 25 grama kadar ulaşmıştır. 3. haftadan itibaren tüy renkleri belirginleşir. Ortalama 30 günlük olduklarında yuvadan ayrılmaya başlarlar. Dişi muhabbet kuşu genellikle yumurta kabuklarını yuvadan uzaklaştırır. Anne yavru kuşları kursaklarında oluşturdukları bir besin ile beslerler. Yavrular yuvadan çıkana kadar bu böyle devam eder. Bu dönemde anne muhabbet kulunun beslenmesine özel önem verilmelidir. Bunun için vitamin ve mineral takviyeleri yapabilirsiniz. Aynı zamanda yumurta içeren özel mamalar hazırlayarak verebilirsiniz. Bu, bu dönemde oldukça faydalı olmaktadır.
Yavrular yuvadan çıkmaya başladıkların yani ortalama 1 aylık olduklarında yavru muhabbet kuşu yemleri verilebilir. Bu dönemde anne ve baba muhabbet kuşu ile yavrular arasındaki ilişki gözlemlenmelidir. Eğer herhangi bir sıkıntı varsa sıkıntı yaşatan ebeveyn ya da yavrular kafesten ayrılabilir.