Sığırlarda Brucella Hastalığı
Bu hastalık sığırlarda yavru atma, genital organ enfeksiyonları, inferlite ve verim kaybı ile kendisini gösteren, ciddi ekonomik kayıplara neden olan ve en önemlisi zoonoz (hayvanlardan insanlara geçebilen) bir hastalıktır. Sığırlarda Brucella abortus hastalığa neden olan etkendir. Gram (-), sporsuz ve çomak tarzında bir bakteridir. Başta sığırlar olmak üzere koyun, keçi, domuz ve insanlarda da hastalık meydana getirebilir.
Sığırlarda Brucella hastalığı oldukça yaygındır. Tüm Dünya’da özellikle süt verimi için kullanılan ineklerde enfeksiyon görülür ve ciddi kayıplara neden olur. Etken en çok uterus içeriği ve fötal membranlarda bulunur. Bulaşma çeşitli yollar ile şekillenebilir. Sindirim sistemi, deri, çiftleşme yolu ile hastalık bulaşabileceği gibi sağım esnasındaki kontaminasyon neticesinde de şekillenebilir. Etken başta fötus, fötal sıvılar olmak üzere uterus akıntıları, süt, yavru, sperm ve diğer akıntılar ile yayılır.
Etken başta uterus ve yavru zarları olmak üzere; lenf yumruları, meme, karaciğer, dalak gibi birçok doku ve organa yerleşebilir. İnkübasyon süresi hastalığın giriş yolu ve yoğunluğuna bağlı olarak 10 ila 250 gün arasında değişebilmektedir.
Brucalla Hastalığının Belirtileri
En büyük belirti gebe dişi sığırlarda yavru atımıdır. Bununla beraber yine üreme sistemi ile ilgili bozukluklar ve mastitis görülür. Yavru atma gebeliğin her döneminde görülebilir fakat Brucella’ya bağlı yavru atmalar sığırlarda genelde gebeliğin 6., 7. ve 8. ayında görülmektedir. Kısırlık yine önemli bir belirtidir. Kısırlığın nedeni uterus yangısı ve/veya yumurtalıklardaki sorunlardan kaynaklanır.
Yine spesifik bir belirti olmasa da süt veriminde azalma görülür.
Erkek sığırlarda ise testis iltihapları önemli belirtiler arasında yer almaktadır. Bununla beraber peniste kızarıklık ve üzerinde kabarcıklar da görülebilir.
Brucella Teşhis Seçenekleri
Klinik belirtilere bakarak teşhis konulamaz. Sadece gebeliğin son döneminde şekillenen yavru atmalar ve kısırlık problemi hastalıktan şüphe ettirir. Yine nekropside fötus üzerindeki bulgularda hastalıktan şüphe ettirir ama kesin tanı koydurmaz.
Kesin tanı laboratuvarlarda yapılacak bakteriyolojik ve serolojik testler sonucunda konur.
Tedavi ve Korunma Yolları
Brucella teşhisi konulmuş sığırlara herhangi bir tedavi uygulanmaz ve bu tarz hayvanlar kesime sevk edilir. Brucella’da önemli olan sürüye hastalığın girişine engel olmak ve korunma sağlamaktır. Hastalığa karşı aşılar ile korunma sağlanabilir.