Helal Gıda Nedir? Helal Gıda Sertifikası
Helal, Arapça’da yasal, meşru, geçerli manasınadır. Haram kelimesi ise, yasal olmayan, gayrimeşru, geçersiz manasındadır.
Müslümanların helal gıda, tüketim için aradığı en büyük şartlardandır. Müslüman ülkelerin dışında diğer ülkelerde de helal gıda ürünleri daha temiz ve sağlıklı olması özelliğiyle ilgi görmektedir. Allah (cc) Kuran-ı Kerim’de müslümanlara ve bütün insanlara helâl olanlardan tüketmelerini emrediyor. Bu konu ile ilgili olarak birkaç ayet meali şöyledir:
“Ey İnsanlar! Yeryüzünde bulunan gıdaların güzel ve temiz olanlarından yiyin, şeytanın peşine düşmeyin, zira şeytan sizin apaçık bir düşmanınızdır.” (2/168)
“Ey İman edenler! Size verdiğimiz rızıkların iyilerinden yiyin, eğer siz gerçekten yalnız Allah’a kulluk ediyorsanız, O’na şükrediniz.” (2/172)
“Allah’ın size helâl ve temiz olarak verdiği rızıklardan yiyin ve kendisine iman etmiş bulunduğunuz Allah’tan korkun.” (5/88)
Helal gıda olarak kabul edilmeyen maddeler;
- Domuz eti ve domuz türevleri.
- Kan ve kandan yapılmış ürünler.
- Kesilmeden önce ölmüş hayvanın etleri.
- İslâmi usulle kesilmemiş olan hayvanlar.
- Böcekler (Çekirge hariç).
- Etobur hayvanlar, yırtıcı kuşlar, sürüngenler.
- Şarap, etil alkol ve ispirto, alkol ve tüm sarhoşluk veren maddeler.
- Bu belirtilen ürünlerden herhangi biri ile karıştırılmış gıdalar.
Aynı zamanda islami usulle kesilmemiş hayvani kaynaklı veya bitkisel olduğu halde alkolle muamele görmüş maddelerden yapılmış katkı maddeleri haram kabul edilir.
Bunların dışında bazı katkı maddelerinden hayvansal jelatin (Sığır veya domuzdan), enzim, lesitin (Yumurta sarısı veya soya fasulyesinden elde edilir. Genel olarak yoğunlaştırıcı, karıştırıcı olarak gıdalarda katkı maddesi olarak kullanılır.), monogliserit, digliserit (İnek veya domuz ve bitkisel kaynaklardan elde edilebilirler, karışmayan bileşenlerin karışmasını sağlarlar.) ve ayrıca alkolle muamele görmüş olabilecek bitki kökenli katkı maddelerininde çeşitli yöntemler uygulanarak helallik konusunda net bilgiye sahip olunmalıdır.
Helal Gıda Sertifikası Ülkemizde Nasıl Veriliyor ve Denetleniyor?
Ülkemizde helal kesim ve gıda üretimini %100 uyumlu layıkıyla yapan firmalar oldukça fazladır. 4 Temmuz 2011’den itibaren TSE’de, Türkiye’de sertifika verme ve denetleme görevi için devreye girmiştir. İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Enstitüsü’yle birlikte hareket ederek helal sertifikası vermektedir. İslam dünyasında var olan standart tercüme edilerek TSE için mevzuat oluşturulmuştur, sertifika firmalara değil her ürünün kendisine verilmektedir. Denetimler, yılda 2 kez habersiz şekilde ziyaretler yapılarak gerçekleştirilir. Denetici heyet 5 kişiden oluşur. Bunlar, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın en yüksek karar organı olan Din İşleri Yüksek Kurulu’nun üyesinden 1 kişi ve 4 teknik uzmanlardır. Uygunsuzluk tespitinde sertifika uyarı olmaksızın iptal edilir. Yıllık ortalama dünyada iki trilyon dolara yakın helal gıda pazarının pastasından almak isteyen firmalar ürünlerine bu sertifikayı almaktalar.