Kedi ve Köpeklerde Diş Taşı Nedenleri ve Tedavisi
İnsanlarda olduğu gibi kedi ve köpeklerde de dişler ile ilgili olarak en sık karşılaştığımız problemlerden birisi diş taşlarıdır. Hemen hemen her kedi ve köpek hayatlarının belirli dönemlerinde bu sorun ile karşılaşmıştır. Birçok neden diş taşlarına neden olabilmekte ve alt zemini hazırlamaktadır. Müdahale ve tedavi edilmediği takdirde ise sorunun daha büyük hale gelmesi ve rahatsızlık vermesi muhtemeldir.
Diş Taşı Nedir?
Özellikle dişlerin diş eti ile buluştuğu noktalarda oluşan genellikle sarımtırak, açık kahverengi ve yeşilimsi renklerde olan kireç benzeri oluşumlardır. Aynı zamanda tartar olarak da adlandırılmaktadır.
Diş taşları tüm dişlerde görülebilmektedir. Fakat özellikle premolar diş ve molar iş olarak adlandırdığımız azı dişlerinde daha fazla görülür. Yaş diş taşı oluşmasında etkenlerden birisidir. Orta ve ileri yaştaki kedi ve köpeklerde daha çok görülür. Aynı zamanda evde beslenen kedi ve köpeklerde görülme olasılığı çok daha fazladır.
Diş Taşı Nedenleri
Diş oluşumuna neden oluşturan birçok faktör söz konusudur. Bu faktörlerden en önemli olanları sıralamak gerekirse;
- Gıda atıkları ve bu gıda atıklarının iyi bir şekilde temizlenmemesi en önemli faktörler arasındadır.
- Kalitesiz mamaların kullanılması.
- Sürekli veya sık olarak kuru mama değilde yaş mamaların kullanılması.
- Ev yemekleri ile beslenmesi.
- Dişlerde ve diş etlerinde oluşan çürük, yangı gibi sorunların tedavi edilmemesi.
- Salyada yer alan kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat gibi mineraller.
- Kedi ve köpeklerin ağzında bulunan bakteriler.
- Ağız ve diş bakımının yeterli ve doğru şekilde yapılmaması.
- Şekerli gıdaların verilmesi.
Aslında bunların birkaçı birleşerek diş taşı oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Bunlar dışında bu oluşuma az veya çok katkı sağlayan birçok faktör sıralamak mümkündür. Fakat tekrar üzerinden geçmek gerekirse özellikle yaş mama ve ev yemekleri ile beslemek ve ağız bakımını ihmal etmek en önemli faktörlerdir.
Diş taşı evde beslenen kedi ve köpeklerde çok daha sık görülmektedir. Bunun en büyük sebebi sokaktaki kedi ve köpeklerin sık sık kemik gibi sert besinler ile beslenmesidir. Bunlar aynı zamanda dişler üzerinde mekanik bir temizlik yapmaktadır.
Diş Taşı Belirtileri
Tabi ki diş taşlarının en büyük belirtisi dişlerin özellikle diş eti ile birleştiği kısımlarında sarımsı, açık kahverengi ve yeşilimsi diş taşlarının görülmesidir.
Bunun yanında birçok farklı belirti de görülecektir.
- Ağız kokusu en sık görülen belirtiler arasındadır. Genellikle kedi ve köpek sahipleri ağız kokusundan şikayetçi olur. Ağız kokusundan şikayetçi olduklarında ilk bakılması gereken şeylerden birisi diş taşlarıdır.
- Diş taşı oluşumu ile beraber diş etlerinde yangı görülür. Yani diş etlerinin yapısı bozulur, kırmızı renk alır ve ağrı verir.
- Diş etleri düş köküne doğru çekilir.
- Diş çürüklerinin oluşumu tetiklenir.
- Kedi ve köpeklerde yemek yemede ve çiğnemede zorlanabilir.
- Salya miktarı artabilir.
Diş Taşı Tedavisi
Diş taşlarında tedavi bu taşların temizlenmesi ile yapılmaktadır. Veteriner hekim diş taşının durumuna göre çeşitli aletler kullanarak bu taşları temizler ve diş çevresini uygun bir ağız antiseptiği ile temizler. Bazen bu temizlik herhangi bir anestezi veya sedasyon gerekmeden yapılır. Özellikle şiddetli olgularda ve sakin durmayan kedi ve köpeklerde anestezi ve sedasyon gerekebilir.
Diş taşı temizliği ile beraber veteriner hekim diş etlerini ve dişleri de kontrol eder. Özellikle çok şiddetli olgularda bunlara da müdahale etmek gerekebilir. Bazen dişlerin çekilmesi gerekebilir.
Aynı zamanda sık tekrarlayan diş taşı problemlerinde neden araştırmalı ve nedene yönelik olarak program yapılmalıdır. Aksi takdirde temizlenmesine rağmen sık sık bu durumun tekrarlanması muhtemeldir.
Korunma ve Bakım
Tabi ki bu durumun önüne geçmek için kedi ve köpeklerde ağız ve diş bakımı oldukça önemlidir. Düzenli olarak dişlerin kontrolü ve fırçalanması gerekmektedir. En doğrusu her gün yemekten sonra dişlerin fırçalanmasıdır. Kedilerde bu durum biraz zor olabilir. Fakat özellikle köpeklerde kolaylıkla yapılabilir. Genellikle 1 yaş üzerindeki köpekler günde 1 kez beslenmektedir. Bu nedenle beslenme sonrasında dişler fırçalanabilir.
Beslenme oldukça önemli bir konudur. Ev yemekleri ile veya yaş mamalar ile sürekli beslemek bu sorunu tetikler. Aynı zamanda beslenme de kaliteli mamalar kullanmanız daha doğru olacaktır.
Bunun yanında düzenli olarak kontrol etmenizde ve veteriner hekimlere kontrol ettirmenizde yarar vardır.